Loty Inne niż Rekreacyjne lub Sportowe w zasięgu wzroku VLOS
Loty inne niż rekreacyjne lub sportowe, wykonywane w operacjach VLOS i FPV
Jeżeli latasz dronem w celach innych niż rekreacja lub sport (np. prowadzisz działalność gospodarczą z wykorzystaniem BSP (Bezzałogowego Statku Powietrznego) lub używasz go w ramach wykonywanej pracy), obowiązują Cię zasady, których jako operator BSP musisz przestrzegać. Niniejszy artykuł w ogólny sposób omawia zasady wykonywania lotów. Szczegóły znajdują się w przepisach, do których link znajdziesz na końcu artykułu. Każdy operator ma prawny obowiązek zapoznania się z obowiązującymi przepisami i stosowania ich w praktyce.
Ogólne warunki i zasady wykonywania lotów:
Uprawnienia
Przede wszystkim powinieneś posiadać „świadectwo kwalifikacji operatora bezzałogowego statku powietrznego używanego w celach innych niż rekreacyjne lub sportowe” z uprawnieniem do wykonywania lotów w zasięgu wzroku VLOS (uprawnia również do wykonywania lotów FPV w ograniczonym zakresie). Jest to dokument wydawany przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Uzyskasz go po odbyciu specjalnego kursu i zdaniu koniecznych egzaminów (więcej informacji na temat uzyskania tego dokumentu znajdziesz w zakładce „Świadectwa kwalifikacji/egzaminy”). Jeżeli nie ukończyłeś jeszcze 18 roku życia będziesz potrzebował zgody opiekunów prawnych na uzyskanie świadectwa kwalifikacji. Będziesz również latał pod nadzorem osoby dorosłej. Jednym z warunków jest również posiadanie odpowiedniego ubezpieczenia OC.
Badania
Jeżeli BSP, których używasz są cięższe niż 5 kg musisz dodatkowo uzyskać odpowiednie badania lotniczo-lekarskie (więcej informacji na temat badań znajdziesz w zakładce „Orzeczenie lotniczo-lekarskie”).
Odpowiedzialność
Przede wszystkim pamiętaj, że wykonując loty jesteś odpowiedzialny za zachowanie szczególnej ostrożności ze względu na bezpieczeństwo ruchu lotniczego oraz spokój i porządek publiczny. Pamiętaj aby latać jedynie sprzętem, który jest sprawny technicznie. To Ty jako operator jesteś odpowiedzialny za bezpieczne i zgodne z prawem używanie bezzałogowego statku powietrznego.
Zasady lotów
Loty VLOS i FPV z zachowaniem następujących zasad:
a) latając BSP w warunkach VLOS:
- w każdej fazie lotu zachowuj bezpieczną odległość od statków powietrznych, zabudowy, zgromadzeń osób na wolnym powietrzu oraz osób, pojazdów i obiektów budowlanych niebędących pod Twoją kontrolą. Bezpieczna odległość nie jest określona przez przepisy w metrach. Jako operator decydujesz jakiej odległości potrzebujesz aby sprzętem którym latasz nie wyrządzić nikomu krzywdy;
- Ty lub przynajmniej jeden obserwator powinien utrzymywać kontakt wzrokowy (nieuzbrojonym okiem) z BSP w celu określenia jego położenia w przestrzeni powietrznej oraz zapewnienia bezpiecznej odległości od innych statków powietrznych, przeszkód, osób lub zwierząt. W lotach VLOS dopuszcza się utratę kontaktu wzrokowego z BSP w momencie dokonywania przez operatora kontroli parametrów lotu przekazywanych przez urządzenia będące wyposażeniem naziemnym BSP;
b) w operacjach FPV lot jest wykonywany:
- BSP o masie startowej nie większej niż 2 kg,
- do wysokości nie większej niż 50 m nad poziomem terenu,
- w odległości poziomej nie większej niż 200 m od operatora,
- w odległości poziomej nie mniejszej niż 100 m od zabudowy miejscowości, miast, osiedli lub od zgromadzeń osób na wolnym powietrzu;
c) w lotach VLOS i FPV:
- zapewniając pełną kontrolę lotu, w szczególności przez zdalne sterowanie przy użyciu fal radiowych;
- uwzględniając warunki meteorologiczne, strukturę i klasyfikację przestrzeni powietrznej oraz informacje o ograniczeniach w ruchu lotniczym;
- w strefie CTR (Control Zone) na warunkach określonych przez instytucję zapewniającą służbę ruchu lotniczego;
- w strefie ATZ (Aerodrome Traffic Zone) za zgodą zarządzającego daną strefą i na warunkach przez niego określonych;
- w strefie D (Danger Area), strefie MCTR (Military Control Area) lub strefie MATZ (Military Aerodrome Traffic Zone) jedynie za zgodą lub na potrzeby zarządzającego daną strefą i na warunkach przez niego określonych;
- w obszarze strefy R (Restricted Area) obejmującym przestrzeń powietrzną znajdującą się bezpośrednio nad obszarem parku narodowego za zgodą zarządzającego danym parkiem narodowym i na warunkach przez niego określonych;
- w strefie EP R40 Słupsk jedynie przez statki powietrzne, o których mowa w art. VII ust. 3 Porozumienia wykonawczego między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki do Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki dotyczącej rozmieszczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej systemu obrony przed rakietami balistycznymi w sprawie użytkowania terenów oraz przestrzeni powietrznej wokół Bazy systemu obrony przed rakietami balistycznymi, podpisanego w Warszawie dnia 27 kwietnia 2015 r. (Dz. U. z 2016 r. poz. 234), za zgodą, o której mowa w tym przepisie;
- w strefie P (Prohibited Area) jedynie za zgodą lub na potrzeby zarządzającego obiektem objętym daną strefą i na warunkach przez niego określonych;
- w strefie ADIZ (Air Defense Identification Zone) po poinformowaniu o lokalizacji i czasie lotów organu służby ruchu lotniczego (ATS) - (Air Traffic Services) odpowiedzialnego za przestrzeń, w której ma być wykonywany lot, lub AMC Polska (Airspace Management Cell - Ośrodek Zarządzania Przestrzenią Powietrzną w Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej);
- w przypadku wykonywania lotów w obiektach budowlanych za zgodą zarządzającego danym obiektem i zgodnie z uzgodnionymi z nim zasadami bezpieczeństwa;
- loty wykonywane nad:
- terenami zamkniętymi,
- obiektami jądrowymi,
- obszarami, obiektami i urządzeniami, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 1 lit. a i b, pkt 2 lit. a i b oraz pkt 3 lit. a i b ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (Dz. U. z 2018 r. poz. 2142),
- jednostkami wojskowymi i poligonami,
- mogą być realizowane jedynie za zgodą lub na potrzeby zarządzającego danym terenem, obiektem, obszarem lub urządzeniem.
- loty nad rurociągami paliwowymi, liniami energetycznymi i liniami telekomunikacyjnymi, zaporami wodnymi i śluzami oraz innymi urządzeniami znajdującymi się w otwartym terenie, których zniszczenie lub uszkodzenie może stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi, środowiska albo spowodować poważne straty materialne, wykonuje się z zachowaniem szczególnej ostrożności;
- operacje w strefie CTR, ATZ, ADIZ i P mogą być wykonywane BSP o masie nie przekraczającej 600g w zasięgu wzroku VLOS bez wydawania zgód przez zarządzającego/na określonych powyżej warunkach, w przypadku wykonywania lotów w odległości większej niż 1 km od granicy lotniska lub 500 m od terenu obiektu chronionego przez strefę P i do wysokości nie większej niż 30 m lub do wysokości najwyższej przeszkody, w tym drzew lub obiektów budowlanych, znajdującej się w promieniu do 100 m od operatora.
- operacje w strefie CTR i ATZ mogą być wykonywane BSP o masie nie większej niż 25 kg w zasięgu wzroku VLOS bez wydawania zgód zarządzającego/ na określonych powyżej warunkach w odległości większej niż 6 km od granicy lotniska i do wysokości nie większej niż 100 m nad poziomem terenu.
Zasady eksploatacji BSP:
Poza wymogami odnośnie zasad wykonywania lotów i uprawnień operatorów, przepisy określają również obowiązki podmiotów użytkujących BSP.
a) podmiot użytkujący BSP ma obowiązek:
- oznaczyć wszystkie posiadane urządzenia tabliczką znamionową zawierającą nazwę podmiotu będącego właścicielem statku powietrznego;
- uwzględnić w instrukcji operacyjnej zalecenia profilaktyczne Urzędu Lotnictwa Cywilnego jeżeli takie zostały wydane;
b) BSP używane w lotach wcześniej niż 30 minut przed wschodem słońca i później niż 30 minut po zachodzie słońca musi zostać wyposażony w światła ostrzegawcze zamontowane w sposób zapewniający dookólną emisję światła, widoczne z góry i z dołu;
c) wyposażenie BSP w system „Failsafe” zaprogramowany w sposób zgodny z zaleceniami profilaktycznymi ULC jeżeli takie zostały wydane;
d) operator wykonujący lot ma obowiązek noszenia kamizelki ostrzegawczej
e) Podmiot świadczący usługi lotnicze z wykorzystaniem bezzałogowych statków powietrznych musi opracować Instrukcję Operacyjną, która:
- określa bezpieczny sposób świadczenia usług lotniczych i zawiera w szczególności:
- dane podmiotu świadczącego usługi lotnicze,
- wykaz wykorzystywanych bezzałogowych statków powietrznych,
- dane personelu ze wskazaniem posiadanych przez personel uprawnień,
- proces analizy ryzyka wykonywanych operacji lotniczych w odniesieniu do wykorzystywanych bezzałogowych statków powietrznych,
- listę czynności kontrolnych dokonywanych przed startem i po lądowaniu,
- procedury i zasady wykonywania operacji lotniczych,
- procedury awaryjne;
- na żądanie Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego jest przedstawiana do wglądu;
- jest uzupełniana i zmieniana w sposób niezbędny do utrzymania jej stałej aktualności;
- uwzględnia zalecenia profilaktyczne Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego, wydawane na podstawie art. 21 ust. 2 pkt 15 lit. c ustawy.
Pomocne linki:
Strona Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej:
Sprawdź w prosty sposób gdzie możesz latać:
Podstawy prawne:
Jeżeli masz pytania zawsze możesz skontaktować się bezpośrednio z pracownikami Urzędu Lotnictwa Cywilnego.
Kontakt do ULC:
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Tel.: (+48 22) 520-72-57
Tel.: (+48 22) 520-72-71